Σε εξωτερικό χώρο του σπιτιού μου έχω ξεκινήσει από τον Οκτώβριο του 2010 την παραγωγή Κόμποστ.
Τι είναι όμως η Κομποστοποίηση;
Είναι η φυσική διαδικασία η οποία μετατρέπει τα οργανικά υλικά σε μια πλούσια σκούρα ύλη. Αυτή η ύλη που παράγεται λέγεται κομπόστ ή χούμους ή εδαφοβελτιωτικό.
Τι χρησιμοποιώ;
Βασικά συστατικά είναι τα ωμά, μη ζωικά, υπολείμματα. Δηλαδή όταν καθαρίζω ένα αγγούρι και μια ντομάτα για τη σαλάτα, τα υπολείμματα δεν τα πετάω στα σκουπίδια άλλα τα συλλέγω σε ένα μικρο δοχείο που έχω στην κουζίνα. Στη συνέχεια και όταν το δοχείο γεμίσει, τα κατεβάζω στον χώρο που έχω φτιάξει για την κομποστοποίηση. Περισσότερα για αυτό παρακάτω.
Τι βάζω και τι δεν βάζω στο κόμποστ
Τα συστατικά που χρειαζόμαστε για να φτιάξουμε κόμποστ χωρίζονται σε δυο κατηγορίες:
Στα "Πράσινα" που μας δίνουν Άζωτο (Ν)
Στα "Καφέ" που μας δίνουν Άνθρακα (C)
Η αναλογία είναι συνήθως 1 μέρος Πράσινα και 2 μέρη Καφέ. Αυτό όμως είναι σχετικό και έχει να κάνει με το χρόνο ολοκλήρωσης της κομποστοποίησης. Το Κόμποστ θα γίνει έτσι κι αλλιώς αφού η φύση θα κάνει τη δουλειά της, απλά αν εμείς δεν διατηρήσουμε την κατάλληλη αναλογία, θα αργήσει να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Η αναλογία διαφοροποιείται ανάλογα με το τι υλικά προσθέτουμε, τις καιρικές συνθήκες, την εποχή κλπ. Το 1-1 ή το 1-2 είναι πάντως οι δυο πιο συνηθισμένες αναλογίες.
Πράσινα: Υπολείμματα από λαχανικά (ωμά ή βρασμένα αλλά όχι μαγειρεμένα), υπολείμματα από φρούτα (εκτός των όξινων όπως πορτοκάλι, μανταρίνι), μπαγιάτικο ψωμί (προσοχή όμως να είναι θρυμματισμένο) και δημητριακά, αλεύρι και ρύζι που πιθανά να θέλουμε να πετάξουμε. Τα βασικά όπως καταλαβαίνουμε είναι τα υπολείμματα λαχανικών και φρούτων.
Καφέ: Ξερά φύλλα, ξερό γκαζόν, στάχτη
Τι ΔΕΝ βάζω στο κομποστ:
Υπολείμματα από όξινα φρούτα (πορτοκάλια, μανταρίνια, γκρειπ φρουτ), λεμόνια, υπολείμματα από μαγειρεμένο φαγητό, φύλλα ευκαλύπτου και συκιάς, κρέας, ψάρια, λάδι, γαλακτοκομικά και κλαδιά και φύλλα τριανταφυλλιάς.
Γιατί φτιάχνω το κομποστ
Οι βασικοί λόγοι είναι δυο.
Ο πρώτος είναι περιβαλλοντικός. Το 35% των σκουπιδιών είναι υπολείμματα από λαχανικά, φρούτα και άλλα Πράσινα υλικά. Στην ουσία αυτά δεν είναι "σκουπίδια" αλλά παράγωγα της φύσης στην οποία και πρέπει να επιστρέψουν. Αν δεν κάνουμε την κομποστοποίηση, επιβαρύνουμε όλο το σύστημα διαχείρισης απορριμάτων (συγκομιδή, μεταφορά, επεξεργασία, κατανάλωση ενέργειας κλπ) κατά 35% περισσότερο. Πλέον βλέποντας όλη τη διαδικασία της κομποστοποίησης από την αρχή μέχρι το τέλος, μου φαίνεται αυτονόητο το να ΜΗΝ εμποδίζω τη φυσική διαδικασία της αποσύνθεσης, στο χώρο μάλιστα που αυτή πρέπει να γίνει (και προφανώς ο χώρος αυτός δεν είναι η χωματερή)
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την εύκολη παραγωγή άριστου λιπάσματος. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία, αυτό που δημιουργώ είναι ένα ανώτατης ποιότητας λίπασμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο γκαζόν, στα φυτά κλπ.
Πως καταλαβαίνω ότι είναι έτοιμο;
Στην ουσία το κόμποστ είναι ένα θρυμματισμένο ελαφρύ χώμα πλούσιο σε οργανική ύλη. Θα έχει ένα ομοιόμορφο ανοιχτό καφέ χρώμα. Υπόψη ότι η δουλειά αυτή της φύσης θα πάρει από 1 μήνα (αν όλα τα έχουμε καν ει άριστα) έως και 5-6 μήνες αν όλα τα έχουμε κάνει λάθος. Το σίγουρο είναι ότι κάποια στιγμή θα γίνει...
Πως το έχω οργανώσει
Έχω ένα μικρό δοχείο μέσα στην κουζίνα όπου βάζω όλα τα Πράσινα
Όταν αυτό γεμίσει, τα ρίχνω στον ειδικό εξωτερικό χώρο που έχω φτιάξει για την κομποστοποίηση. Ο χώρος είναι περίπου 1μ χ 1,5μ και στην ουσία είναι ένα κομμάτι γης. Το έχω χωρίσει σε δυο ίσα τμήματα με ένα ξύλο ώστε να έχω τη δυνατότητα να δημιουργήσω δυο σωρούς. Προσθέτω Πράσινα και Καφέ στο ένα τμήμα και όταν έχει πια αρκετό μείγμα τότε το αφήνω για να ετοιμαστεί το κομποστ χωρίς να προσθέτω επιπλέον υλικά. Τα νέα υλικά τα ρίχνω στο δεύτερο τμήμα. Όταν ετοιμαστεί αυτό που είχα αφήσει στο 1ο τμήμα, το βάζω σε ένα κάδο η σάκο για να το χρησιμοποιήσω και να μπορέσω σε αυτό το χώρο να προσθέσω νέα Πράσινα και Καφέ.
Προφανώς ο κάθε ένας μπορεί να το οργανώσει όπως τον βολεύει.
Θέλει που και που λίγο ανακάτεμα ώστε να πάρει το μείγμα το απαραίτητο για τη διεργασία οξυγόνο.
Είναι μια πάρα πολύ εύκολη διαδικασία όπου βλέπουμε όλη τη δουλειά της φύσης από την αρχή μέχρι το τέλος.
Είναι επίσης πολύ δημιουργικό αφού παράγουμε ανώτατης ποιότητας λίπασμα.
Σημειώσεις.
- Ακόμη και αν κάποιος δεν έχει κήπο ή ζει στην πόλη, μπορεί σε ένα εξωτερικό χώρο να βάλει ένα δοχείο (μεταλλικό ή πλαστικό) και να πετάει εκεί μέσα τα Πράσινα και τα Καφέ.
- Όσο πιο τεμαχισμένα είναι τα υλικά τόσο πιο γρήγορα προχωράει η διαδικασία
- Αν το μείγμα μυρίζει σημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερο Καφέ. Κανονικά δεν πρέπει να μυρίζει σε καμία φάση της διαδικασίας
- Τα μικρά μυγάκια από πάνω και οι πολλοί γεωσκώληκες μέσα του είναι κάτι το φυσιολογικό. Αυτά είναι που παράγουν το κόμποστ και είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα. Όταν η διαδικασία ολοκληρωθεί και τελειώσουν τη δουλειά τους, θα φύγουν.
- Πρέπει να προσέχουμε λίγο το θέμα της υγρασίας. Αν το μείγμα μας είναι πολύ ξερό σημαίνει ότι θέλει πιο πολύ Πράσινα, αν είναι πολύ υγρό σημαίνει ότι θέλει πιο πολύ Καφέ.
- Από προσωπική εμπειρία, συστήνω ένα μέρος που να μην έχει πολύ ήλιο και να μην βρέχεται (τουλάχιστον όχι πολύ). Εγώ πχ το έχω κάτω από ένα δέντρο.Δημήτρης Κιτσικόπουλος
Δείτε παρακάτω και την παρουσίαση μου από το καλοκαίρι του 2011 στο σεμινάριο φυσικής δόμησης στο Ελπιδοχώρι